Powszechny dostęp do stron internetowych oraz portali społecznościowych daje nieograniczone możliwości konstytucyjnie zagwarantowanej wolności słowa. Niejednokrotnie jednak możliwość zachowania anonimowości i pozorna bezkarność użytkowników sprawia, iż swoboda wypowiedzi bywa nadużywana, prowadząc przy tym do naruszenia dobrego imienia, czci, dobrej sławy osób fizycznych, a także renomy osób prawnych.
Dochodzenie ochrony swoich dóbr bywa trudne, ale im wcześniej zareagujemy, tym większa szansa na zniwelowanie skutków naruszeń i gwarancja braku podobnych działań w przyszłości.
Kodeks cywilny nie zawiera definicji dobra osobistego, jednakże wskazuje, iż do tego katalogu w przypadku osób fizycznych można zaliczyć m.in. zdrowie, wolność, cześć, nazwisko, wizerunek, tajemnicę korespondencji.
Przedsiębiorca, jak każdy inny podmiot również ma możliwość podjęcia obrony przed naruszeniem dobrego imienia, renomy i wizerunku firmy. Nie ulega wątpliwości, iż naruszenie dóbr osobistych może mieć dla niego istotne następstwa, często prowadząc do znaczących reperkusji finansowych w związku ze zmniejszeniem poziomu sprzedaży, jak również narażając go na utratę zaufania nie tylko potencjalnych klientów ale i stałych współpracowników.
Co możesz zrobić, kiedy doszło do naruszenia Twoich dóbr osobistych?
W przypadku bezprawnego naruszenia dóbr osobistych możesz się bronić na kilka sposobów.
Jako osoba, której dobra osobiste zostały naruszone możesz żądać od sprawcy na gruncie art. 24 Kodeksu Cywilnego :
- Zaprzestania naruszeń, poprzez złożenie stosownego oświadczenia, polegającego na sprostowaniu – przeproszeniu Ciebie, jako poszkodowanego;
Szczególnym sposobem takiego działania jest nakazanie złożenia przez sprawcę oświadczenia w odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie np. przyznania się do szerzenia kłamstw na Twój temat i przeprosin.
- Stosownego zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny(art. 448 k.c.);
Zadośćuczynienia nie musisz żądać dla siebie. W sytuacji, kiedy uznasz to za stosowne, możesz żądać zapłaty kwoty na wskazany przez Ciebie cel społeczny.
- Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, to wówczas poszkodowany może żądać jej naprawienia w drodze zasądzenia mu stosownego odszkodowania, także na zasadach ogólnych wynikających z przepisów regulujących odpowiedzialność za czyny niedozwolone.
Przykładem szkody jest wymierzalny spadek obrotów, utrata pewnych zysków w związku z odejściem stałych kontrahentów. Trzeba w tym przypadku wykazać, iż pomiędzy tak określoną szkodą a naruszeniem dóbr istnieje rzeczywisty związek przyczynowy.
Warto pamiętać, że rozpowszechnianie fałszywych informacji jest wykroczeniem, co rodzi odpowiedzialność nie tylko na gruncie prawa cywilnego!
Jeżeli byliście lub jesteście Państwo ofiarą „hejtu” w sieci lub w inny sposób zostały naruszone Państwa dobra osobiste – nie warto i nie trzeba się z tym godzić, nawet wtedy, gdy ciężko ustalić tożsamość sprawcy naruszeń.
Pamiętaj !
Ochrony dóbr osobistych możesz domagać się zawsze wtedy, kiedy zachowanie bądź działanie godzące w Twoje dobra jest bezprawne. Bezprawne, a więc sprzeczne z obowiązującymi zasadami porządku prawnego i współżycia społecznego.
Karolina Szwabowska, prawnik