W dniu 05 października 2018 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.U.2018.1716), zgodnie z którą z początkiem 2019 roku prawo użytkowania wieczystego przekształci się w prawo własności tych gruntów. Według danych Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju sytuacja ta dotyczy ok. 2,5 mln właścicieli mieszkań i gruntów zabudowanych domami jednorodzinnymi.
Procedura przekształcenia
Podstawę ujawniania prawa własności gruntu w księdze wieczystej oraz ewidencji gruntów i budynków stanowić będzie zaświadczenie potwierdzające przekształcenie wydane przez m.in. starostę, wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Organ wyda zaświadczenie z urzędu w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia albo na wniosek właściciela w terminie 4 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Zaświadczenie zostanie doręczone z urzędu dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu oraz przekazane do sądu prowadzącego księgę wieczystą. W treści zawarta będzie informacja o przekształceniu wymienionego gruntu i o obowiązku zapłaty opłaty przekształceniowej. Zaświadczenie będzie stanowić podstawę wpisu w dziale III księgi wieczystej roszczenia o zapłatę wspomnianej opłaty, w odniesieniu do każdoczesnego właściciela nieruchomości.
Opłata przekształceniowa
Wysokość opłaty będzie równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego ustalonej na dzień przekształcenia czyli 1 stycznia 2019 r. Opłatę wnoszona będzie w terminie do 15 marca przez okres 20 lat. Samorządy będą mogły waloryzować te opłaty – już z tytułu własności – ale tylko przy zastosowaniu wskaźników ogłaszanych przez GUS. Można będzie też wystąpić w wnioskiem o zapłatę opłaty w formie jednorazowej. W tym przedmiocie organ wyda odrębną decyzję. Po wniesieniu wszystkich opłat albo opłaty jednorazowej właściciel nieruchomości otrzyma zaświadczenie, które stanowić będzie podstawę wykreślenia w III księdze wieczystej wpisu o roszczenie opłaty.
Bonifikata od opłaty z tytułu przekształcenia
Właściwy organ będzie mógł udzielić osobom fizycznym bonifikaty od opłaty na podstawie zarządzenia wojewody lub uchwały rady gminy albo sejmiku. Natomiast ustawa przewiduje bonifikatę od opłaty w przypadku jednorazowej zapłaty za grunt stanowiący własność Skarbu Państwa, w wysokości od 10 do 60 % w zależności od chwili wniesienia opłaty – w pierwszym roku 60%, w każdym kolejnym o 10 % mniej.
Procedura jest nowa i już na etapie analizy projektu ustawy pojawiło się wiele wątpliwości i pytań, w szczególności w zakresie ustalania jednorazowych opłat uwzględniających bonifikatę. Z tej przyczyny zachęcamy do współpracy z Kancelarią celem dokonania sprawnego przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów.
Radca prawny Małgorzata Rynkiewicz